XU HƯỚNG THIẾT KẾ NHÀ PHỐ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY

Dưới góc nhìn của một kiến trúc sư, chúng ta có thể hệ thống và viết lại nội dung về xu hướng thiết kế nhà phố hiện đại tại TP. HCM những năm gần đây như sau:

1. Bối cảnh & Tiến trình phát triển

Kể từ cuối thế kỷ 19, kiến trúc hiện đại xuất hiện cùng các vật liệu mới như bê tông cốt thép, kính và thép, khai mở một tư duy thiết kế vượt khung mẫu cổ điển.Tại Việt Nam, ảnh hưởng này đến chậm hơn khoảng 30 năm, nhưng nhanh chóng khẳng định bản sắc qua các giai đoạn lịch sử: thời Pháp thuộc, giai đoạn 1955–1975, và đặc biệt là từ giai đoạn Đổi mới (1986) đến nay, mở ra vô số xu hướng song hành và đan xen

2. Những xu hướng chính đang định hình TP. HCM

a) Kiến trúc bản địa hoá – giữ hồn truyền thống

Các công trình hiện đại tại TP. HCM đang chú trọng tái tạo cảm thức truyền thống qua hình khối mái cong, sân vườn, vật liệu địa phương như gỗ và đá, không chỉ trong nhà phố mà cả biệt thự và các công trình tôn giáo – di sản như chùa, đình .

b) Hiện đại hóa toàn cầu – giao lưu & tiếp thu

Phong cách Bauhaus, Art Deco đến hi-tech thế giới được vận dụng linh hoạt mà không sao chép máy móc. Tiêu biểu là khách sạn Continental – kiến trúc Pháp với giải pháp lưu thông tự nhiên, mang hơi thở truyền thống Đông Dương nhưng vẫn hiện đại

c) Thiết kế thích nghi – khí hậu nhiệt đới

Nhà phố và công trình công cộng hướng tới kết cấu tối ưu hoá điều kiện khí hậu: lam chắn nắng, hệ mái đua rộng, thông gió tự nhiên; sống hoà nhập môi trường hơn – thể hiện qua các công trình như Bệnh viện Thống Nhất, VOH

d) Chiết trung tinh tế – hòa trộn hình thức

Xu hướng này tiếp nối từ phong cách Đông Dương, như Bưu điện TP, Bảo tàng Lịch sử. Nhà phố thời thượng cũng áp dụng pha trộn tinh tế giữa trang trí cổ điển và công năng hiện đại, tạo ra không gian vừa thẩm mỹ, vừa thực dụng

e) Hiện đại bản sắc dân tộc – tạo dấu ấn riêng

Mang âm hưởng văn hoá qua tổ chức không gian âm dương, ngũ hành, sử dụng chất liệu tự nhiên, sân vườn, ánh sáng hài hòa – như Dinh Độc Lập (KTS Ngô Viết Thụ), Thư viện Quốc gia miền Nam (KTS Nguyễn Hữu Thiện)

f) Đương đại & tích hợp đa chức năng

Sau 2010, TP. HCM đón nhận mạnh mẽ làn sóng kiến trúc xanh, sinh thái, tối giản, high‑tech, neo‑expressionism. Nhà phố kết hợp thương mại, không gian xanh mini—thỏa mãn nhu cầu sống đa dạng, bền vững, nhưng vẫn giữ linh hồn Việt

3. Tóm tắt so sánh xu hướng

4. Các thành tựu nổi bật trong 50 năm gần đây

Nhiều công trình được chọn vào top 50 công trình tiêu biểu TP. HCM nhân kỷ niệm ngày giải phóng 30/4/2025:

• Đền Bến Dược (nhà thiết kế KTS Khương Văn Mười): mái cong, họa tiết đình làng

• Nhà hát Hòa Bình, Trường THCS Nguyễn Văn Tố, Artex Saigon Building, Nhà Thiếu nhi – tất cả đều ứng dụng giải pháp thông sáng, thông gió tự nhiên và hình khối hiện đại

5. Thách thức & định hướng tương lai

Dù xu hướng phong phú, vẫn thiếu một chiến lược dài hạn, toàn diện, chưa đủ sâu sắc để tạo bản sắc đô thị bền vững. Kiến trúc đô thị cần đặt trọng tâm vào:

• Gắn kết nhân văn – cộng đồng – văn hóa

• Phát triển “đa chức năng – nhiều lớp nghĩa – xanh – thân thiện”

• Dẫn dắt bằng tinh thần: “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” – giữ bản sắc trong thay đổi

6. Kết luận

Những năm gần đây, kiến trúc nhà phố TP. HCM đa dạng và năng động: từ định hướng giữ gìn giá trị truyền thống, tiếp thu xu hướng quốc tế, tối ưu hóa khí hậu đến khát vọng bản sắc dân tộc và mô hình tích hợp bền vững. Điều cần thiết là thiết lập một định hướng chiến lược, sử dụng triệt để thiết kế có “linh hồn” – kết nối con người, lịch sử, thiên nhiên và cộng đồng, để tạo nên diện mạo đô thị không chỉ hiện đại mà còn giàu cảm xúc và ý nghĩa.